Lãnh địa phong kiến là gì? Đây là một khái niệm chúng ta đã được làm quen trong chương trình lịch sử lớp 7. Tuy nhiên không phải ai cũng nắm chắc được kiến thức này. Trong bài viết này thapgiainhiettashin sẽ tổng hợp và chia sẻ những kiến thức đầy đủ nhất để bạn có thể nắm vững hơn nhé!
Lãnh địa phong kiến là gì?
Lãnh địa phong kiến là một thể chế đã từng rất thịnh hành từ thời đại cổ xưa. Trong đó, “lãnh” để chỉ những người có chức quyền, cụ thể trong xã hội phong kiến đó là lãnh chúa; còn “địa” nghĩa là đất đai. Như vậy hiểu đơn giản lãn địa có nghĩa là phần đất của lãnh chúa.
Lãnh địa phong kiến là một thể chế xuất hiện ở thời cổ đại xưa
Trong xã hội phong kiến tại Tây Âu, có một bộ phận đứng đầu gọi là lãnh chúa. Các lãnh chúa này sẽ sở hữu một khối tài sản lớn, sinh sống trên phần đất đó gọi là lãnh địa phong kiến.
Trên thực tế, lãnh địa phong kiến Tây u là vùng đất có diện tích khá rộng gồm các phần đất khác nhau như đất trồng trọt, ruộng đất để cày cấy, đồng cỏ, rừng núi hoặc sông ngòi,… Ngoài ra còn có các lâu đài, nhà thờ, dinh thự nguy nga, thôn xóm của nông dân. Khu vực lãnh địa này nhìn giống như một quốc gia thu nhỏ, riêng biệt, khép kín, sinh sống bằng cách tự cung, tự cấp.
Đất lãnh địa phong kiến được chia thành 2 loại: đất thái ấp và đất phần. Đất thái ấp là phần đất tốt và tất nhiên nó thuộc sở hữu của lãnh chúa. Phần đất phần cũng là vùng đất của lãnh chúa được phân chia cho nông nô, lao động, làm thuê để cấy cày, làm lụng và họ sẽ thu tô thuế từ nông nô.
Lãnh chúa phong kiến là gì?
Đây là cụm từ được dùng để ám chỉ những người có địa vị xã hội, có kinh tế, thuộc giai cấp thống trị. Ngoài ra mỗi lãnh chúa sẽ có một lãnh địa phong kiến cho riêng bản thân mình.
Lãnh địa phong kiến hình thành khi nào?
Bắt đầu từ thế kỷ thứ III, đế quốc Rô-ma dần lâm vào khủng hoảng dẫn đến suy vong. Khi đó người Giéc-man từ phương Nam xuống xâm chiếm mạnh mẽ. Cho đến năm 476, đế quốc Rô-ma đã bị diệt vong hoàn toàn và thay chế độ chiếm hữu nô lệ nhường chỗ cho chế độ phong kiến bắt đầu tại châu u. Sau khi thực hiện cuộc xâm chiến người Giéc-man đã:
Thời kỳ hình thành và phát triển của chế độ phong kiến Tây Âu
Hình thành các tầng lớp quý tộc và tự phong các tước vị mới.
Hình thành nên đạo Kitô giáo dần dần chiếm giữ vai trò và ưu thế lớn đối với đời sống nhân dân.
Các tầng lớp quý tộc và tăng lữ trở nên giàu có, có nhiều đặc quyền hơn và trở thành các lãnh chúa phong kiến. Còn giai cấp nô lệ, nông dân trước đó dần biến thành nông nô có cuộc sống phụ thuộc vào các lãnh chúa. Từ đây, bắt đầu hình thành nên quan hệ sản xuất phong kiến ở Châu u khi đó.
Các giai cấp trong lãnh địa phong kiến có mấy loại?
Trong xã hội của lãnh địa phong kiến chia làm 2 tầng lớp đó là:
Tầng lớp lãnh chúa
Là những người có toàn quyền sở hữu các lãnh địa phong kiến Tây u vào thời trung đại. Ở khu vực Tây u, lãnh chúa là người có xuất thân cao quý, hay các nhà chỉ huy quân sự, là người có công trong việc lập nên vương quốc, đều được hưởng các đặc ân như ban đất đai, tài sản.
Sau đó, họ dần biến đất đó thành của riêng mình và có toàn quyền sử dụng trên lãnh địa của họ. Trong đó, một số lãnh chúa còn có đặc quyền sử dụng “quyền miễn trừ” để biến lãnh địa của mình thành một quốc gia riêng biệt.
Tầng lớp nông nô
Là tầng lớp những người phải phụ thuộc vào lãnh chúa có thân phận giống như nô lệ với các nông trang trong thời kỳ đó. Nói cách đơn giản nông nô cũng không khác gì nô lệ và làm việc trong ngành nông nghiệp là chính.
Có 2 giai cấp trong chế độ lãnh địa phong kiến châu Âu
Chế độ nông nô xuất hiện bao gồm việc cưỡng bức lao động, giai cấp nông nô bị ràng buộc trên những mảnh đất thuộc sở hữu của một lãnh chúa. Do đó, các nông nô đôi khi không chỉ làm những công việc nông nghiệp mà còn làm các việc khác thuộc về lãnh chúa đó như làm việc trong hầm mỏ, khai thác vàng…
Đặc điểm đặc trưng của lãnh địa phong kiến là gì?
Về kinh tế
Là nền kinh tế khép kín, có thể tự cung tự cấp, ít khi có hoạt động giao thương với bên ngoài.
Lực lượng sản xuất chính trong lãnh địa phong kiến là giai cấp nông nô. Giai cấp này bị lệ thuộc vào lãnh chúa, ruộng đất đều thuộc lãnh chúa phân cho để canh tác và phải nộp đủ tô thuế sau mỗi mùa vụ.
Kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp để có nguồn lương thực. Tuy nhiên bên cạnh đó, trong lãnh địa còn có một số ngành kinh tế khác như dệt vải, rèn vũ khí,khai thác hầm mỏ…
Hoạt động trao đổi với bên ngoài rất hạn chế, không thường xuyên xảy ra. Họ chỉ trao đổi với bên ngoài đối với các mặt hàng không thể sản xuất được như: đồ trang sức, sắt, tơ lụa, muối…
Về chính trị
Trong lãnh địa phong kiến mỗi lãnh chúa giống như một vị vua nên còn được gọi là chế độ phong kiến phân quyền, khác với chế độ phong kiến tập quyền phương Đông. Do đó, mỗi lãnh địa sẽ có những độc lập về chính trị riêng biệt. Cụ thể:
Mỗi một lãnh địa sẽ có 1 người đứng đầu, không ai có thể can thiệp
Mỗi lãnh chúa trong lãnh địa sẽ đứng đầu trong lãnh địa đó. Mỗi lãnh địa phong kiến sẽ là một đơn vị chính trị độc lập. Khi đó lãnh chúa của vùng đó sẽ được nắm quyền về chính trị, quân đội, thuế khóa riêng biệt…Nó trở thành một pháo đài độc lập, bất khả xâm phạm, không ai có thể can thiệp vào các lãnh địa của từng lãnh chúa.
Mỗi lãnh địa đều được xây dựng kiên cố như một pháo đài, có hào sâu, có kị sĩ để bảo vệ….
Về phương diện xã hội
Xã hội của lãnh địa phong kiến phân quyền Tây u được thể hiện rõ qua đời sống của 2 giai cấp là: nông nô và lãnh chúa.
Đời sống của lãnh chúa thường có cuộc sống xa hoa, rất nhàn rỗi, ăn sung mặc sướng. Bởi họ sẽ không phải làm gì mà vẫn có ăn do dựa trên việc bóc lột tô thuế, bóc lột sức lao động của nông nô. Họ suốt ngày chỉ ăn chơi, tiệc tùng, cưỡi ngựa, bắn cung… và sống trong những tòa lâu đài tráng lệ, nguy nga.
Đời sống của nông nô có cuộc sống vô cùng khổ cực, là lao động sản xuất chính trong xã hội lãnh địa phong kiến này. Họ không có nhiều tài sản, không có ruộng đất, cuộc sống hoàn toàn lệ thuộc vào lãnh chúa. Nông nô phải thực hiện sản xuất và phải địa tô lao dịch. Hoa lợi thu được trên vùng thái ấp mà nông nô sản xuất sẽ phải đem nộp lại hoàn toàn cho lãnh chúa. Ngoài ra, họ cũng phải nộp nhiều loại thế má khác như thuế cưới xin, thuế thừa kế tài sản, thuế thân….Họ cũng bị lãnh chúa đối xử tàn nhẫn và bất công trong xã hội.
Trên đây là những chia sẻ về lãnh địa phong kiến là gì, sự hình thành của lãnh địa phong kiến như thế nào và những đặc trưng nổi bật của nó. Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc của mình. Nếu cần giải đáp thêm hãy để lại bình luận bên dưới bài viết nhé!