Hiện tượng khuếch tán là gì? Chắc hẳn bạn đã từng nghe đến cụm từ này nhưng vẫn chưa thực sự hiểu rõ. Và các hiện tượng khuếch tán có mấy loại, tại sao lại có hiện tượng này xảy ra. Để làm rõ vấn đề này hãy theo dõi bài viết dưới đây nhé !
Hiện tượng khuếch tán là gì? Cho ví dụ?
Hiện tượng khuếch tán là do sự chuyển động của các phân tử không ngừng va vào lẫn nhau, tự hòa tan dưới một gradient nồng độ. Hiện tượng này xảy ra mạnh mẽ khi nhiệt độ tăng cao khi đó các phân tử sẽ chuyển động nhanh hơn, quá trình khuếch tán diễn ra nhanh hơn.
Hiện tượng khuếch tán là sự chuyển động của các phân tử va chạm vào nhau
Trong điều kiện nhiệt độ bình thường, hiện tượng khuếch tán có thể xảy ra các chất lỏng và chất khí trải qua sự khuếch tán bởi các phân tử có thể di chuyển ngẫu nhiên.
Ví dụ:
– Khi cho đường vào nước, đường sẽ hòa tan vào nước ngay cả trong nhiệt độ thường. Bởi trong nước không có phân tử đường nên đường sẽ khuếch tán từ nơi có nồng độ cao (đường) sang nơi có nồng độ đường thấp (nước).
– Khi xịt nước hoa vào trong không khí bạn sẽ dễ dàng ngửi thấy mùi thơm vì nước hoa đã khuếch tán vào không khí. Trong không khí cũng không có nước hoa nên khi đó nước hoa bay hơi, khuếch tán vào không khí.
Các loại khuếch tán
Hiện tượng khuếch tán có nhiều ý nghĩa quan trọng đối với đời sống con người. Hiện tượng này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau như vật lý, sinh học, hóa học,….Hiện tượng khuếch tán được phân làm 2 loại chính đó là:
Khuếch tán đơn giản
Đó là quá trình di chuyển protein qua các màng bán thấm hoặc trong dung dịch không mà không có sự trợ giúp nào.
Ví dụ: Vi khuẩn sẽ được cung cấp các chất dinh dưỡng từ nước, oxy vào các tế bào chất thông qua sự khuếch tán đơn giản.
Hiện tượng khuếch tán có nhiều ý nghĩa quan trọng trong cuộc sống
Khuếch tán có điều kiện
Đó là sự di chuyển một cách thụ động của các phân tử thông qua màng tế bào từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp nhờ các phân tử mang chất.
– Thẩm tách: là sự khuếch tán của các chất tan qua màng thấm có chọn lọc. Màng thấm này cho phép các ion và phân tử đi qua; cản trở lại sự chuyển động của các màng khác.
– Thẩm thấu: là hiện tượng các phân tử dung môi di chuyển từ vùng có nồng độ thấp hơn đến nơi có nồng độ cao hơn thông qua màng bán thấm. Bởi vì nước là dung môi trong mọi sinh vật, nên các nhà sinh học định nghĩa thẩm thấu đó là sự khuếch tán của nước qua màng thấm có chọn lọc.
Tại sao có hiện tượng khuếch tán?
Sự khuếch tán là một quá trình xảy ra trong tự nhiên với các hiện tượng vật lý mà không cần tác động như khuấy, lắc dung dịch. Các chất lỏng, chất khí trải qua sự khuếch tán bởi các phân tử có thể di chuyển ngẫu nhiên, va chạm vào nhau rồi đổi hướng.
Có thể thấy khuếch tán là quá trình quan trọng có liên quan đến quá trình sống khác nhau. Đó là sự chuyển động của các hạt, ion, phân tử hay dung dịch,….Đối với các loài sống, hiện tượng khuếch tán còn giữ vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất của tế bào.
Sự khuếch tán sinh ra do các phân tử tự di chuyển ngẫu nhiên, va chạm
Hiện tượng khuếch tán quan trong bởi các lý do:
– Ở thực vật sự khuếch tán xảy ra ở tất cả các cây xanh, nước trong đất sẽ khuếch tán vào cây, thông qua tế bào lông hút ở rễ.
– Trong quá trình hô hấp, hiện tượng này sẽ giúp khí carbon dioxide đào thải ra ngoài qua màng tế bào và máu.
– Sự di chuyển của các ion thông qua các nơron tạo ra điện tích đó là do quá trình khuếch tán.
Các yếu tố gây ảnh hưởng tới hiện tượng khuếch tán
Khi đã hiểu rõ hiện tượng khuếch tán là gì? Chắc chắn bạn sẽ muốn tìm hiểu đến các yếu tố ảnh hưởng tới hiện tượng khuếch tán. Những yếu tố này sẽ làm thay đổi riêng lẻ hoặc tập thể mức độ, tốc độ khuếch tán. Đó là:
– Nhiệt độ
– Nơi tương tác
– Kích thước của hạt phân tử
– Độ dốc của gradien nồng độ
Ví dụ:
– Khi ngâm một túi trà trong cốc nước nóng sẽ xảy ra hiện tượng khuếch tán vào nước và cốc nước đổi màu.
– Khi thắp hương, khói của chúng sẽ khuếch tán vào không khí, lan tỏa khắp phòng, khắp khu vực xung quanh.
– Khi úp mì tôm bằng nước sôi thì nước sẽ khuếch tán, gây ra sự bù nước và làm chín mì khô.
– Xịt nước hoa, chất khử mùi sẽ được khuếch tán vào không khí và chúng ta có thể cảm nhận được thông qua mùi lan tỏa.
– Đường khi cho vào nước sẽ hòa tan mà không cần phải khuấy.
Hy vọng rằng, các thông tin về hiện tượng khuếch tán là gì, các loại khuếch tán và những giải thích, ví dụ trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần được giải đáp, vui lòng comment phía dưới hoặc liên hệ tới thapgiainhiettashin để được hỗ trợ nhanh chóng.