Nhân sinh quan là một thuật ngữ có liên quan đến triết học, phật giáo có ảnh hưởng lớn đến tư tưởng, cuộc đời của mỗi người trong xã hội. Vậy nhân sinh quan là gì?. Hãy cùng thapgiainhiettashin khám phá ý nghĩa thực sự trong bài viết này nhé!
Nhân sinh quan là gì?
Trước hết chúng ta cùng tìm hiểu về khái niệm nhân sinh là gì. Nhân sinh là khái niệm xoay quanh cuộc sống của con người trong xã hội. Nhân sinh là từ Hán – Việt, trong đó: Nhân nghĩa là con người, còn sinh mang nghĩa là sự sống. Như vậy, nhân sinh chính là cuộc sống hay sự sống của con người.
Nhân sinh quan nghĩa là gì?
Theo từ điển tiếng Việt, nhân sinh quan là khái niệm, là hệ thống quan niệm về cuộc đời bao gồm lý tưởng, lẽ sống, lối sống… Còn theo từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học cho rằng nhân sinh quan là hệ thống các quan niệm về cuộc đời, về ý nghĩa và mục đích sống của con người.
Nói một cách đơn giản, nhân sinh quan chính là cách nhìn của con người về cuộc đời hay đạo làm người. Cái nhìn ở đây không phải là bề ngoài về sự vật, hiện tượng mà là khai thác những vấn đề bên trong của sự vật, hiện tượng trong cuộc sống. Từ đó tìm ra được nhân sinh quan có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đó là nguồn gốc của mọi suy nghĩ, nó chi phối mọi hành vi, hoạt động của con người trong đời sống.
Việc nghiên cứu nhân sinh quan đó là nghiên cứu về thái độ, hành vi, tư tưởng của con người. Trong mỗi thời đại khác nhau thì con người sẽ có nhân sinh quan khác nhau bởi nhân sinh quan sẽ luôn thay đổi và đồng hành với sự phát triển của xã hội.
Nhân sinh quan Phật giáo là gì?
Nhân sinh quan Phật giáo đó là hệ thống quan điểm của Phật giáo về con người, đời sống của con người, bản chất, cấu tạo, định hướng, mục tiêu, thái độ sống mà con người hướng đến nhằm giải thoát khỏi bể khổ trầm luân.
Nhân sinh quan Phật giáo được hình thành và phát triển trước Công Nguyên, dựa trên tiền đề kinh tế, xã hội, chính trị và tư tưởng văn hóa Ấn Độ cổ đại, đồng thời nó cũng xuất phát từ tấm lòng từ bi hỷ xả, cứu khổ cứu nạn.
Nhân sinh quan Phật Giáo có ý nghĩa như thế nào?
Nội dung cơ bản mà nhân sinh quan Phật giáo tập trung chủ yếu là 2 vấn đề cơ bản nhất: sự khổ não và sự giải thoát khỏi những nỗi khổ đó. Theo đó, khổ được cho là là sự tất yếu, sự luân hồi. Con người muốn thoát khỏi nỗi khổ đau này thì phải tu tâm dưỡng tính, phải tích công đức để tự bản thân mình thoát khỏi vòng luân hồi, nghiệp chướng.
Đức Phật đã nêu ra Tứ diệu đế và Thập nhị nhân duyên để giải thoát chúng sinh khỏi nghiệp nhân quả luân hồi. Trong đó, tứ diệu đế là 4 chân lý giải thoát mà con người phải nhận thức được đó là: Khổ đế, Diệt đế, Tập đế, và Đạo đế.
- Khổ đế: nói về nỗi khổ của con người trong cuộc đời đó là nỗi khổ về ốm đau, bệnh tật, tuổi già, sự nghèo đói, mong muốn cầu mà không được, yêu thương nhưng phải chia lìa…
- Tập đế: là sự thật về bản chất, nguyên nhân gây nên nỗi đau của con người, đó là sự vô minh, là cội nguồn của vấn đề tham – sân – si khiến con người tự tạo nghiệp và chịu quả Khổ.
- Diệt đế: đó là sự tận diệt nỗi khổ đau, từ đó có thể chấm dứt kiếp luân hồi sinh tử và đạt được cảnh giới cao về giác ngộ, được giải thoát gọi là Niết bàn tịch diệt.
- Đạo đế: là con đường hướng đến giác ngộ, chấm dứt khổ đau sau đó đạt được hạnh phúc cho bản thân do Đức Phật vạch ra.
Còn thập nhị nhân duyên đó là phép tu hành của Duyên giác thừa, chủ yếu đó là sự quan sát sự vật đến luân hồi đều do nhân duyên; nhân duyên hội họp được gọi đó là sinh, nhân duyên tan rã đó là diệt, sự thật vốn không có gì sinh – diệt cả.
Nhân sinh quan trong Triết học là gì?
Trong triết học nhân sinh quan là các lý luận về nguồn gốc, sự phát triển, tồn tại về nhân sinh quan, thế giới quan. Nhân sinh quan và thế giới quan thường dễ bị nhầm lẫn vì có nhiều sự tương đồng với nhau khi nói về khái niệm. Tuy nhiên, nhân sinh quan đó là một bộ phận của thế giới quan gồm các quan niệm về cuộc sống mà con người theo đuổi như: lẽ sống, ý nghĩa, mục đích, giá trị của cuộc sống…
Nhân sinh quan theo quan điểm triết học
Mỗi người trong cuộc sống đều có quan niệm riêng gọi là nhân sinh quan tự phát. Với tư tưởng của các nhà triết học các quan điểm này thành lý luận, tạo ra nhân sinh quan có sự tự giác mang tính triết học.
Nhân sinh quan luôn phản ánh được sự tồn tại của xã hội loài người, để thể hiện nhu cầu, lợi ích, hoài bão, khát vọng của con người trong mỗi chế độ xã hội. Nếu nhân sinh quan phản ánh đúng khuynh hướng khách quan của lịch sử sẽ là nhân tố cải tạo xã hội mạnh mẽ. Nhưng nếu phản ánh không đúng thì sẽ gây cản trở xã hội tiến lên.
Xem thêm:
=>> Duyên âm là gì? Có thật không? Dấu hiệu nhận biết duyên âm
=>>Nhận thức là gì? Có những loại nhận thức nào? Ví dụ về nhận thức
Ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đối với đời sống tinh thần người Việt Nam
Ảnh hưởng đến đạo đức
Phật giáo đã du nhập vào nước ta đã được hơn 20 thế kỷ nay. Với các triết lý nhân sinh của Phật giáo đã thấm sâu vào tinh thần của người dân gây ảnh hưởng sâu sắc đến nhân sinh quan. Từ đó trở thành một bộ phận hợp thành đạo đức, tạo nên nhân cách của con người Việt Nam.
Ý nghĩa nhân sinh quan Phật giáo đã giúp con người có thể xây dựng lối sống lành mạnh, giản dị, nề nếp, hướng thiện và bao dung, vị tha, biết quan tâm, chia sẻ đến nỗi khổ của người khác… đồng thời ngăn chặn sự suy thoái đạo đức trong xã hội.
Ảnh hưởng đến lối sống
Trong 10 điều tâm niệm Đức Phật đã dạy rằng: “Thi ân đừng nên cầu đền đáp vì cầu đền đáp là thi ân có sự mưu tính”. Câu này nghĩa là làm phúc cho người khác thì đừng mong người đó phải báo đáp lại bởi chính là phúc không tính toán, là xuất phát từ thiện tâm. vì đó chính là làm phúc có tính toán, không xuất phát từ thiện tâm.
Nhân sinh quan Phật giáo có ảnh hưởng lớn đến đời sống của con người
Đối với người Việt Nam quan điểm này đã được nhiều người coi trọng, lĩnh hội và trở thành phương châm sống, trở thành truyền thống coi trọng nghĩa của dân tộc.
Ảnh hưởng đến văn hóa
Từ trước đến nay Phật giáo luôn có sự gắn bó với đời sống tinh thần của người dân Việt Nam, đã có ảnh hưởng nhất định trong các lĩnh vực như lối sống, đạo đức, văn hóa…
Trong đó, sự ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đến đạo đức con người là tiêu biểu nhất. Một trong những lý do chính là do nhân sinh quan Phật Giáo đã có nhiều điểm tương đồng với truyền thống đạo lý của người Việt đang theo đuổi.
Qua bài viết nhân sinh quan là gì, nhân sinh quan phật giáo, triết học là gì mà chúng tôi đã tổng hợp. Hy vọng với những chia sẻ mà bài viết mang đến sẽ giúp bạn có cái nhìn đúng đắn hơn về thuật ngữ trừu tượng này!